Symptoms & Disease

อาการ

                ต่อมลูกหมากอักเสบเฉียบพลัน ผู้ป่วยจะมีไข้สูง หนาวสั่น ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและข้อคล้ายไข้หวัดใหญ่ปวดก้นกบ หัวหน่าว ฝีเย็บ  (บริเวณระหว่างอวัยวะเพศกับทวารหนัก) มีอาการปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะขัด กะปริดกะปรอย รู้สึกแสบร้อนเวลาถ่ายหรือหลังถ่ายปัสสาวะ มีความรู้สึกเวลาปวดปัสสาวะต้องรีบเข้าห้องน้ำทันทีและรู้สึกถ่ายไม่สุด บางครั้งอาจมีเลือดปนออกมากับปัสสาวะ หรือมีอาการเจ็บปวดขณะหลั่งน้ำกาม

                ต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรัง ทั้งชนิดติดเชื้อและไม่ติดเชื้อแบคทีเรียมีอาการคล้ายกัน คือ มักมีอาการเป็น ๆ หาย ๆ เรื้อรัง ด้วยอาการปวดก้นกบ หัวหน่าว อวัยวะเพศ ฝีเย็บ เจ็บปวดขณะหลั่งน้ำกาม ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะขัด กะปริดกะปรอย รู้สึกแสบร้อนเวลาถ่ายหรือถ่ายปัสสาวะ มีความรู้สึกเวลาปวดปัสสาวะต้องรีบเข้าห้องน้ำทันที และรู้สึกถ่ายไม่สุด เวลาจะถ่าย ต้องใช้เวลาเบ่งอยู่นานกว่าจะออก ปัสสาวะไม่พุ่ง บางครั้งอาจมีเลือดปนออกมากับปัสสาวะ


                ในรายที่เป็นชนิดติดเชื้อแบคทีเรีย อาจมีไข้ต่ำ ๆ และมีโรคติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะกำเริบซ้ำได้บ่อย

                ส่วนในรายที่เป็นชนิดไม่ติดเชื้อแบคทีเรีย จะไม่มี ไข้ และไม่มีประวัติโรคติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะ

ข้อแนะนำ

                   1. ต่อมลูกหมากอักเสบเฉียบพลัน มีอาการไข้สูง หนาวสั่นปวดหลัง ปัสสาวะขุ่น คล้ายกรวยไตอักเสบ เฉียบพลัน แต่ต่างกันตรงที่ต่อมลูกหมากอักเสบ ไม่มีอาการเคาะเจ็บตางสีข้าง และมีอาการขัดเบาคล้ายกระเพาะปัสสาวะอักเสบ แต่ต่างกันตรงที่ต่อมลูกหมากอักเสบมีไข้สูงหนาวสั่น

                ถ้าผู้ชายมีอาการไข้สูงร่วมกับขัดเบา โดยไม่มี อาการเคาะเจ็บตรงสีข้าง ควรนึกถึงต่อมลูกหมากอักเสบ เฉียบพลันมากกว่ากรวยไตอักเสบเฉียบพลัน

                อย่างไรก็ตาม ทั้ง 2 โรคนี้อาจมีภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงได้ หากสงสัยก็ควรส่งโรงพยาบาลโดยเร็ว และควรได้รับการรักษาอย่างจริงจังหลังจากอาการหายเป็นปกติแล้ว ควรติดตามตรวจปัสสาวะและ/หรือน้ำ เมือกจากต่อมลูกหมากเป็นระยะ (เช่น ทุก 3-6 เดือน) เพื่อให้แน่ใจว่าไม่ได้กลายเป็นต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรัง หรือกรวยไตอักเสบเรื้อรัง

                   2. ต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรัง มีอาการปัสสาวะลำบากคล้ายกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ต่อมลูกหมากโต มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ หรือ มะเร็งต่อมลูกหมาก ต่างกันตรงที่ต่อมลูกหมาก อักเสบเรื้อรังมักมีอาการปวดบริเวณก้นกบ หัวหน่าว อวัยวะเพศ  ฝีเย็บ และเจ็บปวดขณะหลั่งน้ำกาม มีอาการเป็น ๆ หาย ๆ เรื้อรัง และมักพบในผู้ชายอายุน้อยกว่า 50 ปี อย่างไรก็ตาม ถ้าพบผู้ชายมีอาการปัสสาวะลำบาก ก็ควรส่งโรงพยาบาลเพื่อตรวจหาสาเหตุทุกราย

                   3. ผู้ชายที่มีอาการแบบต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรังชนิดไม่ติดเชื้อแบคทีเรีย หากตรวจไม่พบร่องรอยของการติดเชื้อและการอักเสบของต่อมลูกหมาก อาจเป็น ภาวะที่เรียกว่า ต่อมลูกหมากอักเสบเทียม (prostatody nia/noninflammatory chronic pelvic pain syndrome)
ก็ได้ โรคนี้มักพบว่าเริ่มมีอาการครั้งแรกตั้งแต่อายุน้อย หรือเริ่มเข้าวัยหนุ่ม และมักมีอาการ เป็น ๆ หาย ๆ เรือรัง หรือ ตลอดชีวิตเป็นโรคที่ยังไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด เชื้อว่าเกี่ยวกับการหดเกร็งของกล้ามเนื้อเชิงกราน อันเกิดจากภาวะเครียด วิตกกังวล หรือซึมเศร้า (คล้ายโรคปวดศีรษะจากความเครียด)  ส่งผลให้เกิดความผิดปกติ ของการถ่ายปัสสาวะ อุจจาระ และการหลั่งน้ำกาม อาการอาจกำเริบหลั่งนั่งนาน ๆ (เช่น ขับรถ) สวมใส่ กางเกงคับ หรือเข็มขัดรัดแน่นเกินไป โรคนี้ให้การรักษาตามอาการ เช่น ให้ยาแก้ปวด  หรือยาต้านอักเสบที่ไม่ใช้สตีรอยด์ เป็นต้น นั่งแช่น้ำอุ่นจัด ๆ บริหารกล้ามเนื้อเชิงกราน ในรายที่มี ความเครียด วิตกกังวล หรือซึมเศร้า ให้ยาทางจิตประสาท การฝึกผ่อนคลายความเครียดด้วยวิธีต่าง ๆ
 
                 4.ผู้ป่วยควรสังเกตว่ามีสิ่งใดกระตุ้นให้อาการ การขี่จักรยานหรือขี่ม้าการยกของหนักขณะปวดปัสสาวะ เป็นต้น
 

การรักษา

                ต่อมลูกหมากอักเสบเฉียบพลัน หากสงสัยควรส่งโรงพยาบาลภายใน 24 ชั่วโมง มักจะวินิจฉัยโดยการตรวจปัสสาวะ (พบจำนวนเม็ดเลือดขาวมากกว่าปกติอาจพบเม็ดเลือดแดงร่วมด้วย) ตรวจเลือดพบจำนวน  เม็ดเลือดขาวมากกว่าปกติ การนำปัสสาวะไปเพาะเชื้อมักพบเชื้อที่เป็นสาเหตุ

                การรักษา นอกจากให้ยาบรรเทาอาการแล้ว แพทย์ จะให้ยาปฏิชีวนะตามชนิดของเชื้อที่ก่อโรค เช่น โคไตรม็อกซาโซล 
โอฟล็อกซาซิน ไซโฟรฟล็อกซาซิน 

                ในรายที่เป็นรุนแรง อาจต้องรับไว้ในโรงพยาบาล เพื่อฉีดยาปฏิชีวนะ เช่น โคไตรม็อกซาโซล แอมพิซิลลิน เจนตาไมซิน เป็นต้น หลังไข้ลดแล้วค่อยเปลี่ยนเป็นยา ชนิดกิน

                ควรให้ยาปฏิชีวนะประมาณ 30 วัน เพื่อป้องกันไม่ให้กลายเป็นต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรัง

                ต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรัง  หากสงสัยควรส่งโรงพยาบาลภายใน 1 สัปดาห์ มักจะวินิจฉัยโดยการกรวดน้ำเมือกจาก ต่อมลูกหมาก มักจะพบว่ามีจำนวนเม็ดเลือดขาวมากกว่าปกติ และถ้าเป็นชนิดติดเชื้อแบคทีเรียมักตรวจพบเชื้อจากการ นำน้ำเมือกจากต่อมลูกหมาก หรือปัสสาวะไปเพาะเลี้ยง

                การรักษา ให้การรักษาเพื่อบรรเทาอาการ เช่น บรรเทาอาการปวดด้วยการนั่งแช่ในน้ำอุ่นจัด วันละ 2- 3 ครั้ง ให้ยาแก้วปวด หรือยาต้านอักเสบที่ไม่ไข้สตีรอยด์ ในรายที่มีอาการปัสสาวะลำบากแพทย์อาจพิจารณาให้ยากลุ่มปิดกั้นแอลฟา (เช่น พราโซซิน ดอกซาโซซิน) หรือ อฟนาสเตอไรด์ 

                ถ้าตรวจพบว่ามีการติดเชื้อแบคทีเรีย ก็จะให้ยา ปฏิชีวนะชนิดกินแบบเดียวกับต่อมลูกหมากอักเสบเฉียบพลัน เช่น โคไตรม็อกซาโซล นาน 3 เดือน โอฟล็อกซาซิน หรือไซโพรฟล็อกซาซิน นาน 1 เดือน เนื่องจาก โรคนี้อาจดำเริบได้อีก หลังจากรักษาควรติดตามดูอาการ เป็นระยะ ถ้ามีการติดเชื้อกำเริบขึ้นใหม่ก็ให้ยาปฏิชีวะนะกินซ้ำได้อีก

                ในรายที่ตรวจไม่พบเชื้อแบคทีเรีย ก็มักจะให้การ รักษาเพื่อบรรเทาอาการดังกล่าวข้างต้น ผู้ป่วยบางราย  หากแพทย์สงสัยว่าอาจมีการติดเชื้อแบคทีเรีย (โดยที่ตรวจไม่พบเชื้อแบคทีเรีย) ก็อาจพิจารณาลองให้ยาปฏิชีวนะ (เช่น อีระโทรไมซินดอซีไซคลีน) ดูสัก 2 สัปดาห์ ถ้าได้ผลก็จะให้ต่ออีก 3-6 สัปดาห์