Symptoms & Disease

เมลิออยโดซิส (Melioidosis)

                เมลิออยโดซิส เป็นโรคติดเชื้อรุนแรงที่พบได้ทั้ง ในคนและสัตว์  พบว่าประเทศไทยมีรายงานผู้ป่วยโรคนี้ มากที่สุดในโลก และคาดการณ์ว่ามีผู้ป่วยใหม่เกิดขึ้นปี ละ 2,000-3,000 ราย พบได้ทุกภาคของประเทศ แต่พบ มากที่สุดทางภาคอีสาน

                โรคนี้พบได้ในคนทุกวัย  พบมากที่สุดในกลุ่มอายุ 40-60 ปี พบในผู้ชายมากกว่าผู้หญิงประมาณ 1.4 เท่า 

                ผู้ที่เสี่ยงต่อการสัมผัสเชื้อและเป็นโรคนี้ ได้แก่ เกษตรกร และผู้ที่มีอาชีพเกี่ยวข้อกับการสัมผัสดินและ น้ำ (เช่น ทหารที่ฝึกซ้อมในภาคสนาม หรือในการทำสงคราม)

                ผู้ใหญ่ที่ป่วยเป็นโรคนี้มักมีโรคประจำตัวร่วมด้วยโดยเฉพาะเบาหวาน โรคไตเรื้อรัง รวมทั้งผู้ที่มีประวัติ ดื่มแอลกอฮอล์จัดหรือใช้สตีรอยด์ติดต่อกันนานๆ 

                โรคนี้พบได้ตลอดปี แต่จะพบมากในช่วงฤดูฝน (เดือนมิถุนายนถึงกันยายน)

                โรคนี้อาจแสดงอาการได้หลายลักษณะ ทั้งเฉียบพลัน กึ่งเฉียบพลัน และเรื้อรัง บางครั้งอาจเกิดจากการติด เชื้อโดยไม่แสดงอาการก็ได้ (ซึ่งเชื้อจะหลบซ่อนอยู่ในร่างกาย ต่อมาภายหลัง เมื่อร่างกายมีภูมิคุ้มกันต่ำ ก็จะมีอาการเกิดขึ้นได้)

                นอกจากนี้ยังอาจมีอาการคล้ายโรคติดเชื้ออื่นๆ (รวมทั่งโรคติดเชื้อร้ายแรง เช่น สแตฟีโลค็อกคัสออเรียส) วัณโรค และมะเร็งต่าง ๆ จึงได้ชื่อว่า ยอดนักเลียนแบบ
 
สาเหตุ
 
                เกิดจากการติดเชื้อเมลิเมลิออยโดซิส ซึ่งเป็แบคทีเรียที่มีชื่อว่า เบอร์คอลเอเรียสูโดมัสเลไอ(Burkholderia pseudomallei) เชื้ออาศัยอยู่ในดินและน้ำ ส่วนใหญ่เชื้อ เข้าสู่ร่างกายทางผิวหนังที่มีบาดแผล (เช่น บาดแผลเล็กๆ น้อยๆจากการทำงานในท้องไร่ ท้องนา บาดแผลจากอุบัติเหตุ เช่น รถชน รถคว่ำ บาดแผลไฟไหม้ น้ำร้อน  ลวก บาดแผลจากสงคราม เป็นต้น) โดยการสัมผัสดิน โคลน  หรือน้ำที่มีเชื้อโดยตรง

                นอกจากนี้ อาจติดต่อทางการหายใจ (เช่น การสูด หายใจเอาเชื้อเข้าปอด การสำลักน้ำเข้าปอด ในผู้ป่วยที่จมน้ำเป็นต้น) ทางการกิน (เช่นการดื่มน้ำที่ปนเปื้อนเชื้อ) การติดจากผู้ป่วย (คนสู่คน) โดยตรงซึ่งพบได้น้อย การติดเชื้อในห้องปฏิบัติการ และการติดเชื้อในโรงพยาบาลเชื้อเมลิออยโดซิส เมื่อเข้าสู่ร่างกาย ที่พบบ่อยที่สุด เกิดการติดเชื้อแทบทุกระบบของร่างกาย ที่พบบ่อยที่สุด  คือ กระแสเลือด รองลงมาคือ ปอด ผิวหนังและเนื้อเยื่อตามลำดับ นอกจากนี้ยังพบการติดเชื้อที่ช่องท้อง (ตับ ม้าม ไต ทางเดินปัสสาวะ ลำไส้  ตับอ่อน ต่อมหมวกไต เยื่อบุช่องท้อง) คอหอยและทอนซิล ต่อมน้ำลายพาโรติด ต่อมน้ำเหลือง กล้ามเนื้อ ข้อและกระดูก สมอง  เป็นต้น

                การติดเชื้อเมลิออยโดซิส แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่ การติดเชื้อเฉพาะที่ กับการติดเชื้อในกระแสเลือด (ซึ่งยังแบ่งย่อยเป็นแบบแพร่กระจาย และแบบไม่แพร่กระจาย)