Symptoms & Disease

อาหารไม่ย่อย (Dyspepsia)
 
                    อาหารไม่ย่อย  หมายถึง อาหารไม่สบายท้องตรงบริเวณยอดอกหรือใต้ลิ้นปี่ ที่เกิดขึ้นระหว่างหรือหลังกินอาหาร โดยมีอาการอย่างใดอย่างหนึ่ง  หรือหลายอย่างร่วมกัน เช่น จุกเสียด  แน่นท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ มีลมในท้อง เรอบ่อย แสบท้อง เรอเปรี้ยว คลื่นไส้ หรืออาเจียนเล็กน้อย  เป็นต้น  อาการจะเป็นเฉพาะบริเวณระดับเหนือสะดือ จะไม่มีอาการปวดท้องในส่วนใต้สะดือ และไม่มีความผิดปกติเกี่ยวกับการขับถ่ายร่วมด้วย อาการนี้พบได้เกือบทุกคนทั้งเด็กและผู้ใหญ่  บางรายเป็นครั้งคราว บางรายอาจเป็นๆ หายๆ เรื้อรัง อาจมี สาเหตุได้หลากหลาย  ตั้งแต่เล็กน้อยจนถึงโรคที่รุนแรงหรือร้ายแรง  และความผิดปกติ (พยาธิสภาพ) อาจอยู่ทั้งในและนอกกระเพาะลำไส้
 
สาเหตุ
                เนื่องจากอาการ “อาหารไม่ย่อย” เป็นอาการแสดงของโรค มิได้หมายถึงโรคจำเพาะชนิดใดชนิดหนึ่ง จึงอาจมีสาเหตุได้ต่าง ๆ ได้แก่
 
               1. สาเหตุที่พบบ่อยที่สุด (ประมาณร้อยละ 30–50 ของผู้ป่วยที่มีอาการอาหารไม่ย่อย) ก็คือ อาหารไม่ย่อยชนิดไม่มีแผล (non ulcer  dyspepsia) ซึ่งยังไม่ทราบสาเหตุชัดเจน  สันนิษฐานว่าอาจเกิดจากมีการหลั่งกรดในกระเพาะอาหารมาก หรืออาจสัมพันธ์กับฮอร์โมน ความเครียดทางจิตใจ หรืออาหาร (เช่น อาหารมัน อาหาร รสจัด อาหารสุกๆ ดิบๆ อาหารย่อยยาก) หรืออาจเกี่ยวข้องกับกรรมพันธุ์ เป็นต้น

               2. โรคแผลเพ็ปติก  กระเพาะอาหารอักเสบ
 
               3. โรคกรดไหลย้อย 

               4. เกิดจากยา (เช่น แอสไพริน ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สตีรอยด์  สตีร้อยด์ ยาเม็ดโพแทสเซียมคลอไรด์เตตราไซคลีน อีริโทรไมซิน
เฟอร์รัสซัลเฟต ทีโอฟิลลีนเป็นต้น) รวมทั้งแอลกอฮอล์ (เช่น เหล้า เบียร์ ไวน์) ชา กาแฟ  และเครื่องดื่มกาเฟอีน

               5.โรคของตับ ถุงน้ำดี และตับอ่อน เช่น ตับอักเสบ  ตับแข็ง  นิ้วน้ำดี  ถุงน้ำดีอักเสตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง 

               6. มะเร็ง เช่น  มะเร็งหลอดอาหาร มะเร็งกระเพาะอาหาร  มะเร็งตับอ่อน มะเร็งตับ เป็นต้น ซึ่งมักพบในคนอายุตั้งแต่ 40 ปี ขึ้นไป

               7. กระเพาะอาหารขับเคลื่อนตัวช้า ทำให้มีอาหารตกค้างในกระเพาะอาหารอยู่นาน เช่น ผู้ป่วยเบาหวานที่ระบบประสาทอัตโนมัติเสื่อม มีแผลหรือเนื้องอกในกระเพาะอาหาร เป็นต้น

               8. อื่น ๆ เช่น โรคหัวใจขาดเลือด โรคกังวลทั่วไป โรคซึมเศร้าโรคลำไส้แปรปรวน  เป็นต้น