Symptoms & Disease

อาการ

                ส่วนมากจะมีอาการเลือดออกทางทวารหนัก เป็นเลือดแดงสด เกิดขึ้นขณะถ่ายอุจจาระ อาจสังเกตมีเลือดเปื้อนกระดาษชำระ หรือปนมากับอุจจาระ หรือมีเลือดไหลออกเป็นหยดโดยไม่รู้สึกเจ็บปวดแต่อย่างใด

                บางรายอาจรู้สึกเจ็บที่ทวารหนัก และถ่ายอุจจาระลำบาก หรืออาจมีอาการคันก้น

                ถ้าริดสีดวงอักเสบ หรือหลุดออกมาข้างนอก อาจทำให้รู้สึกปวดรุนแรง จนถึงกับนั่ง ยืน หรือเดินไม่สะดวกและคลำได้ก้อนเนื้อนุ่ม ๆ สีคล้ำๆ ที่ปากทวารหนัก

                ถ้ามีเลือดออกมากหรือเรื้อรัง อาจมีอาการซีดได้

ข้อแนะนำ

               1. ริดสีดวงทวาร โดยตัวมันเองไม่ใช่โรคที่ร้ายแรง(มีเพียงส่วนน้อยที่ต้องรักษาด้วยการผ่าตัด) แต่อาจเป็นเรื้อรังได้  ถึงแม้เคยผ่าตัดรักษามาแล้วก็อาจเกิดริดสีดวงหัวใหม่ ทำให้มีเลือดออกได้อีก

                 ผู้ที่เป็นโรคนี้ควรระวังอย่าให้ท้องผูก (โดยการกินข้าวกล้อง ผัก และผลไม้มากๆ ดื่มน้ำมากๆ) หรือท้องเดินบ่อย ๆ
 
               2. มะเร็งของลำไส้ใหญ่ก็อาจทำให้มีอาการของริดสีดวงทวารได้ ดังนั้น ถ้าพบว่ามีเลือดออกนานกว่า 1 สัปดาห์ หรือพบในคนอายุมากกว่า 40 ปี ควรแนะนำไปตรวจที่โรงพยาบาลให้แน่ใจ

               3. อาการถ่ายอุจจาระเป็นเลือด อาจมีสาเหตุได้หลายอย่าง 
 

การรักษา

              1. อย่าให้ท้องผูก ควรดื่มน้ำมากๆ และกินผักผลไม้มากๆ ถ้ายังท้องผูกให้กินยาระบาย เช่น ยาระบายแมกนีเซีย ดีเกลือ อีแอลพี หรือสารเพิ่มกากใย 

                อย่ายืนนานๆ หรือนั่งเบ่งถ่ายนานๆ

             2. ถ้าปวดมากเนื่องจากมีการอักเสบให้กินยาแก้ปวดนั่งแช่ในน้ำอุ่นจัด ๆ วันละ 2 -3 ครั้ง ครั้งละ 15-30 นาที และให้ยาเหน็บริดสีดวงทวาร  ซึ่งมีชื่อทางการค้า เช่น อนูซอล (Anusal) เซอริพร็อกต์ (Scheriproct) พร็อกโตซีดิล (Proctosedyl) เหน็บวันละ 2-3 ครั้ง (เช้า ก่อนนอน และหลังถ่ายอุจจาระ) จนอาการบรรเทา ปกติใช้เวลาประมาณ 10 วัน

              3. ถ้าซีดให้ยาบำรุงโลหิต วันละ 3 ครั้งครั้งละ 1 เม็ด

              4. ถ้าหัวริดสีดวงหลุดออกมาข้างนอก ให้ใส่ถุงมือใช้ปลายนิ้วซุบสบู่ให้หล่อลื่น แล้วดันหัวกลับเข้าไป ถ้าไม่ได้ผล ควรแนะนำไปโรงพยาบาล

              5. ถ้ามีเลือดออกนานกว่า 1 สัปดาห์ หรือเป็นๆหาย ๆ บ่อย หรือสงสัยมีโรคอื่นร่วมด้วย  หรือพบใดอายุมากกว่า 40 ปี ควรแนะนำไปโรงพยาบาล อาจต้องใช้กล้องส่องตรวจไส้ตรง (proctoscopy) ถ้าหากสงสัยเป็นมะเร็งของลำไส้ใหญ่ อาจต้องเอกซเรย์ลำไส้ใหญ่ด้วยการสวนแป้งแบเรียม (barium enema) หรือใช้กล้องส่องตรวจลำไส้ใหญ่ (colonoscopy)

                ถ้าเป็นรีดสีดวงทวาร โดยไม่มีสาเหตุที่ร้ายแรงก็มักจะให้การรักษาดังได้กล่าวข้างต้น

                ถ้าเป็นมากอาจรักษาด้วยการฉีดยาเข้าที่หัวริดสีดวงให้ฝ่อไป วิธีนี้สะดวก ปลอดภัย ไม่มีความเจ็บปวดมักฉีดสัปดาห์ละ1ครั้ง ประมาณ 3-5 ครั้ง ช่วยให้หายขาดได้ร้อยละ 60 ส่วนอีกร้อยละ 40 อาจกำเริบได้ใหม่ หรืออาจรักษาโดยวิธีใช้ยางรัด (rubber band ligation) ทำให้ริดสีดวงฝ่อ หรือใช้แสงเลเซอร์รักษา (laser photocoagulation)

                 ถ้าเป็นมาก หรือมีภาวะแทรกซ้อน อาจต้องผ่าตัด